گروه فعالیت‌های قرآنی: برپایی همایش‌هایی مانند قرآن و علوم روز می‌تواند به روشن شدن قلمرو برداشت و بهره‌مندی از قرآن کریم و ضابطه‌مند ساختن این برداشت‌ها کمک کند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین «سعید بهمنی» جانشین مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم

به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)، حجت‌الاسلام‌والمسلمین «سعید بهمنی» جانشین مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم با بیان این مطلب گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران،‌ گرایش جامعه عمومی و نیز فرهیختگان و نخبگان جامعه به قرآن به شکل چشم‌گیری افزایش پیدا کرده است با این همه هنوز با سطح انتظار و مطلوب فاصله‌ بسیار زیادی داریم؛ هنوز قرآن آن گونه که باید از غربت بیرون نیامده است؛ هنوز جای کار و فعالیت در این زمینه بسیار فراوان است؛ از این رو به طور اصولی هر حرکتی از جمله برگزاری همایش‌های قرآنی به نوبه‌ خود به فضاسازی در این زمینه کمک خواهد کرد.

وی افزود: انتظار از قرآن در قرون اخیر به ویژه در قرن چهاردهم با انتظار از این موهبت بی نظیر الهی در گذشته متفاوت است؛ در گذشته بیش از هر چیز به ابعاد ادبی،‌ فقهی و اعتقادات و توصیه‌های اخلاقی در قرآن کریم توجه می‌شد ولی از قرن چهارده به این طرف، برداشت‌های اجتماعی از قرآن رو به فزونی نهاده و این انتظار در بسیاری از مؤمنان قرآن کریم شکل گرفته است که باید قرآن به عنوان کتابی جامع پاسخ‌گوی همه نیازهای بشری باشد از جمله‌ این نیازها، ابعاد مختلف علمی است که هر روز گسترش پیدا می‌کند و از آن به عنوان «علوم روز» یاد می‌شود.

بهمنی اظهار کرد: برخی با استدلال به آیه کریمه‌ « وَنَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِکُلِّ شَیْءٍ » انتظاری فراگیر از کتاب الهی را مطرح می‌کنند که به وسیله‌ برخی اخبار نیز تأیید می‌شود؛ برخی نیز «کل شی»‌ را مقید به هدایت و سعادت انسان می‌کنند و انتظار فراگیر را محدود به مطالبی می‌کنند که متضمن سعادت و هدایت انسان است ولی هر دو دسته اذعان دارند که قرآن کریم هر جا که لازم بوده به تبیین گزاره‌هایی پراخته است که از جنبه‌های مختلف علمی اعم از علوم عقلی، اعتباری یا تجربی برخوردار است.

جانشین مرکز فرهنگ و معارف قرآن تصریح کرد: به این ترتیب اگر چه ممکن است قرآن به گونه‌ معمول در کتاب‌های علمی به بیان مطالب علمی نپرداخته است ولی دربردارنده‌ مطالبی است که می‌تواند بسیار فراتر از یافته‌های بشر در هر زمانی باشد از این رو همه معتقد هستند که قرآن کریم فی الجمله دربردارنده‌ علوم گوناگون است.

وی افزود: این گونه همایش‌ها می‌تواند به روشن شدن قلمرو برداشت و بهره‌مندی از قرآن کریم و ضابطه‌مند ساختن این برداشت‌ها کمک کند به ویژه که گسترش قلمرو بهره‌مندی از قرآن و روشن ساختن راه‌های علمی معتبر باعث جذابیت بیشتر قرآن برای اقشار مختلف به ویژه نخبگان و دانشمندان دیگر رشته‌های علوم خواهد بود طبیعتا فرایند برنامه‌ریزی،‌ اجرا و نتیجه‌گیری از همایش پیشتر به وسیله‌ دست اندرکاران بزرگوار این همایش مورد بررسی قرار گرفته و برنامه‌ریزی مناسب درباره‌ هر یک از مراحل سه گانه انجام شده است که شاهد برخی از برنامه‌ها و اقدامات تمهیدی شایسته‌ آنان از جمله اطلاع رسانی از طریق رسانه‌های مختلف از جمله ایکنا هستیم.

بهمنی در ادامه گفت: اگر چه دوستان فاضل و دانشمند ما در بنیاد پژوهش‌های حوزه و دانشگاه و مراکز و مؤسسات برگزار کننده، خود به نحو جامع و کامل به راه‌های برگزاری مطلوب همایش آشنایی دارند ولی به نظر می‌رسد تذکر نکاتی از باب یادآوری و تقریر بیشتر خالی از لطف نیست که قرآن می فرماید: «وَ ذَکِّرْ فَإِنَّ الذِّکْرَى تَنفَعُ الْمُؤْمِنِینَ».

وی افزود: کشف و دستیابی به حقایق و نظریه‌های علمی و راه‌گشای قرآن پیش از کشف آن از طرق دیگر یکی از این نکات است؛ تاکنون بیشتر مطالب علمی کشف شده در قرآن به دنبال کشف علمی از طرق دیگر در میان بشر بوده است به طور مثال وقتی دانشمندان پی بردند آب که همواره یکی از پرکاربردترین مواد برای آتش نشانی و اطفاء‌ حریق است خود در شرایط خاصی امکان ایجاد اشتعال را دارد که اتفاقا اشتعالی بسیار شدید خواهد داشت که از آن به عنوان «انفجار هیدروژنی» نام می‌برند برخی آیه‌ «وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ»و آیة «وَ إِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ»را بر این یافته‌ علمی تطبیق می‌کنند همچنین است بسیاری از یافته‌های علوم انسانی.

جانشین مرکز فرهنگ و معارف قرآن اظهار کرد: بهتر است سازوکاری در نظر گرفته شود که متن وحی به عنوان بستری برای تحقیقات در علوم مختلف در نظر گرفته شود و پیش از کشف حقایق علمی در بیرون و تطبیق قرآن بر آن،‌ به نظریه‌های علمی برخاسته از قرآن کریم دست پیدا کنیم نظیر کاری که مرحوم شهید «صدر» رضوان الله علیه با تدوین کتاب «سنت های تاریخ در قرآن» انجام داد.

وی، تلاش به منظور منضبط ساختن برداشت‌های علمی و تدوین اصول و ضوابط معتبر در این زمینه را از دیگر نکاتی که باید مورد توجه واقع شود دانست و گفت‌: مقام معظم رهبری دو عنصر «اتقان»‌ و «اتِِّجاه به سوی اهداف ضروری» را در انجام تحقیقات لازم می‌دانند‌ شایسته است این دو عنصر سرلوحه این همایش علمی و دیگر فعالیت‌های علمی قرار گیرد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین سعید بهمنی در ادامه آوازه‌گری و تبلیغات را تنها مقدمه‌ کوچکی برای رسیدن به اهداف متعالی عنوان و تصریح کرد: همواره باید به خاطر داشته باشیم که نازل‌کننده قرآن کریم همواره ناظر بر اعمال ما است و غیرت او نسبت به قرآن بیش از هر غیرتی است‌ و او تنها عمل خالص ما را می‌پذیرد.

وی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: به طور کلی در کشور ما حرکت علمی در همةه زمینه‌ها شتاب گرفته است و اکنون شاهد بروز و ظهور نشانه‌های خیزش علمی کشور به طور فراگیر در همه‌ رشته‌ها هستیم البته فاصله‌ وضعیت موجود ما با وضعیت مطلوب بسیار زیاد است و موقعیت کنونی ما به هیچ‌وجه شایستةه یک ملت مستقل، دانش دوست و ارادتمند به قرآن نیست و این وضعیت نمی‌تواند ما را قانع کند.

بهمنی با اشاره به سیر پژوهش قرآنی در کشور به ویژه علوم روز گفت: خوشبختانه روندی مثبت و بسیار امیدبخش در سیر پژوهش قرآنی کشور دیده می‌شود که تا امروز نیز نتایج بسیار پرباری در برداشته است؛ توسعه و گسترش روز افزون رشته‌های علوم و معارف قرآن و رشته‌های میان رشته‌ای مرتبط با قرآن در آموزش عالی، روند فزاینده شکل‌گیری مؤسسات پژوهش‌های قرآنی،‌ اهتمام دولت در الهام گیری از آموزه‌های قرآنی در برنامه‌ریزی برای توسعه همه جانبه کشور،‌ اهتمام مراجع راهبردی در سیاست‌گذاری فرهنگی کشور نظیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برای ساماندهی فعالیت‌های پژوهشی و نیز تلاش وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پشتیبانی از فعالیت‌های قرآنی به ویژه پژوهش‌های علمی در این زمینه بسیار نوید بخش است.

وی افزود: از این رو اعتقاد بنده بر این است که با توجه به روند رو به رشد توجه پژوهشی به قرآن کریم از نظر کمی و کیفی در فرصتی کمتر از یک دهه‌، شاهد به بار نشستن نتایج شگرف پژوهش‌های قرآنی در تربیت منابع انسانی متخصص و کارآمد و نیز آثار متقن و مُتَّجَه به اهداف ضروری جامعه‌ خواهیم بود به گونه‌ای که بیش از پیش موجب شگفتی پدیدآورندگان و دست اندرکاران جامعه‌ قرآنی خواهد شد.