«دانشنامه اینترنتی جهان اسلام»؛ گامی مهم در ایجاد امر دینی در فضای مجازی |
گروه وبلاگ: 9 جلد از دانشنامه جهان اسلام با هدف دسترسی آسان مخاطبان، روی پایگاه اطلاعرسانی بنیاد دایرةالمعارف اسلامی قرار گرفتهاست. فضای مجازی ما هنوز با واقعی شدن (virtual Reality) فاصله دارد «واقعیت مجازی» آمدهاست تا همه "واقعیت" را به صورت مجازی خلق کند. زمانی واقعیت مجازی خلق میشود که ابعاد حس، لمس، رنگ، طعم و حتی عطر و فضای حسی واقعیت به مجاز منتقل شود. هدف آن این است که با قابلیت دیجیتال و استفاده صنعت واقعی مجازی مرز واقعیت و مجاز را بردارد. امر دینی را میتوان در این فضا ایجاد کرد که استفادههای فراگیرتری داشتهباشد. حوزه و بخش دینی ایران نسبت به سازمان های دیگر از جمله دانشگاه در تولید نرمافزاری و دیجیتالی کردن متون دینی خیلی جلو بودهاست. «کتابخانه الکترونیکی» در بحث دینی در ایران خیلی قوی است اما وقتی با قابلیتهای فضای مجازی مقایسه کنیم میبینیم خیلی کارها باید صورت گیرد و از خیلی قابلیتها باید استفاده شود.(دکتر عاملی در مصاحبه با ایکنا) نسخه الکترونیکی دانشنامه جهان اسلام به آدرس WWW.DANESHNAME.COM و WWW.ENCYCLOPAEDIAISLAMICA.COM، برای کاربران قابل دسترسی است. در این پایگاه سه زبانه علاقهمندان میتوانند از طریق حروف الفبا و نیز از طریق جستجو در موضوعات دوازدهگانه دانشنامه به مقالات مورد نظر خویش دسترسی پیدا کنند. از ویژگیهای مهم این پایگاه که تمام مقالات آن به زبان فارسی در اختیار مراجعهکنندگان قرار میگیرد، ارائه فهرستی از همه مدخلهایی است که برای تألیف مورد تصویب قرار گرفتهاند. بنابراین میتوان گفت نقشه کلی کار تدوین دانشنامه در قلمرو جهان اسلام و با تأکید بر ایران به عنوان خاستگاه نشر این دانشنامه، تا پایان کار یعنی سال 1400 شمسی اینک مشخص است. دانشنامه جهان اسلام دایرةالمعارفی است درباره آموزههای دین اسلام و تمدن و فرهنگ ملل مسلمان از آغاز پیدایش اسلام تا زمان حاضر. مقالات این دانشنامه که به ترتیب الفبایی تنظیم و فعلاً از حرف "ب" شروع شدهاست حوزه وسیعی از علوم و معارف اسلامی را در بر میگیرد و طی آن کوشش شدهاست اطلاعات دستِ اول در ابعاد گوناگون به شکل نظاممند در اختیار خواننده قرار گیرد. تاریخ، جغرافیا، اصطلاحات علوم قرآنی و حدیث، فقه، کلام، عرفان و فلسفه اسلامی، ادبیات و هنر، سیره انبیا و اولیا و ائمه (علیهم السلام)، شرح حال و آرای بسیاری از مفسران، فقها، متکلمان، فیلسوفان، عارفان، مورخان و هنرمندان عالم اسلام از جمله مطالبی است که در این دانشنامه قابل دسترسی است. کاربران برای اطلاع از فهرست تفصیلی دانشنامه میتوانند از طریق فهرست مدخل یا از طریق جستجو در موضوعات صفحه اول این پایگاه اطلاع رسانی به مطالب دلخواه خود دسترسی پیدا کنند. آغاز تدوین دانشنامه جهان اسلام به نخستین سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران باز میگردد. هرچند در قرن اخیر مؤسسات دانشگاهی و خاورشناسان کوششهای مستمر و گسترده ای برای تألیف دایرةالمعارفهایی درباره اسلام صورت دادهاند، اما نگارش دایرةالمعارفهایی به سبک جدید، که از آغاز به خواست و ابتکار مسلمانان و هدایت و درایت خود آنها و به زبانهای رایج جهان اسلام تدوین و تاًلیف شده باشد اقدامی ضروری است. بنیاد دایرةالمعارف اسلامی در سال 1362 تاًسیس شد و تدوین و نشر دانشنامه جهان اسلام را با نگرشی اسلامی و روشی علمی، درباره مباحث مختلف دین اسلام و تاریخ و تمدن و فرهنگ ملل مسلمان، خاصه ایران و زبان فارسی، وجهه همت خود قرار داد. برخلاف دانشنامه ایران و اسلام و دایرةالمعارفهای عربی و ترکی و اردو که ملتزم به ترجمه از یک منبع یعنی دایرةالمعارف اسلام بودهاند، دانشنامه جهان اسلام بدون چنان التزامی با تحقیق و کاوش در دایرةالمعارفهای مختلف، مقالههای محققانهتر و مناسبتتر را ترجمه کرده و در دانشنامه جهان اسلام آوردهاست. گاه نیز از تلفیق دو یا چند مقاله معتبر مقالهای جامعتر با ساختاری مناسبتر پرداختهاست. بخشی از مقالات این دانشامه، بخصوص آنچه درباره اسلام و ایران و ادب فارسی است، اختصاصاً برای دانشنامه تألیف شدهاست که هم مؤلفان ایرانی و هم محققان مسلمان کشورهای دیگر در آنها مشارکت داشتهاند. بخشی دیگر از مقالات، خاصه حوزههایی که در ایران متخصص ندارد، ترجمه از منابع و مراجع مختلف است. به تازگی جلد دهم دانشنامه جهان اسلام نیز چاپ و منتشر شدهاست. |
منبع: www.iqna.ir
نظرات شما: نظر