معاون تبلیغ حوزه علمیه: قرآن در سیستم آموزشی حوزه‌های علمیه مهجور مانده است 

قرآن در سیستم آموزشی حوزه مهجور مانده و غیر از ترتیل و کمی تجوید که آن هم به حد بایسته‌ای نیست، کار دیگری به چشم نمی‌خورد.

 به گزارش قرآن بلاگ به نقل از خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)،حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن نبوی، معاون تبلیغ و آموزش‌های کاری مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، با اشاره به نقش کلیدی حوزه‌های علمیه در جامعه گفت: سیستم حوزه، قدمتش از بسیاری از سیستم‌های پیشرفته دانشگاهی جهان بیشتر است و طبیعتاً تجارب بسیار ارزنده‌ای پشت آن نهفته است.

 وی در ادامه متذکر شد: با توجه مطلب فوق و با تمام تجارب ارزنده موجود در حوزه، افراد حاضر در این مرکز، در زمینه ارتقا و رشد حوزه بی‌نیاز نیستند و نیاز دارند که با تمام توان به روز شده و سیستم موجود پویا‌تر شود و بهره‌وری و عمر نیروی انسانی که در آن سیستم حضور دارند، افزایش یابد.

 ادامه مطلب...

اولین گردهمایی مجامع وبلاگ‌نویس دینی برگزار شد 

گروه وبلاگ: اولین گردهمایی مجامع وبلاگ‌نویس دینی یادواره وبلاگ‌نویس مرحوم حسن نظری روز 10 دی‌ماه در مجتمع فرهنگی اسوه برگزار شد.

به گزارش قرآن بلاگ به نقل از خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)، دراین گردهمایی که با حضور وبلاگ‌نویسان دینی از مجامع مختلف وبلاگی و خانواده مرحوم حسن نظری برگزار شد، حجت‌الاسلام علی‌رضا پناهیان و حجت‌الاسلام انجوی‌نژاد به سخنرانی پرداختند.

حجت‌الاسلام پناهیان در این جمع وبلاگ‌نویس دینی گفت: وبلاگ‌نویسی جزو اسناد تاریخی و فرهنگی جامعه است، که با وارد شدن به این عرصه می‌توان خدمات زیادی به دین کرد.

وی ادامه داد: به همین دلیل است که من نیز در عرصه وبلاگ‌‌نویسی فعالیت دارم، چرا که فضای مجازی ظرفیت بالایی را برای طرح مفاهیم دینی دارد.

حجت‌الاسلام انجوی‌نژاد، مسئول هیئت رهپویان وصال، نیز در ادامه «نیت و نور» در وبلاگ‌نویسی را از محتوا مهم‌تر دانست و اظهار کرد: اگر «نور» پشتوانه فعالیت‌های وبلاگی باشد، تأثیرگذاری وبلاگ نیز افزایش پیدا می‌کند.

کانون رهپویان وصال را اینجا کلیک کنید!

مرحوم حسن نظری که این گردهمایی با یاد او برگزار شد وبلاگ «از نور» را با عنوان «یادداشت‌های یک امل مدرنیسم نشده» به‌روز می‌کرد که سال گذشته بر اثر عارضه مغزی در شیراز درگذشت.

برای دیدن «یادداشت های یک امل مدرنیسم نشده» اینجا را کلیک کنید!

سالگرد وی، بهانه‌ای بود تا مجامع مختلف وبلاگ‌نویسی گرد هم جمع شوند و زمینه‌ تأثیرگذاری و اتحاد گروه‌های وبلاگی ایجاد شود.

مرحوم حسن نظری در آخرین پست وبلاگ خود به بحث اعترافاتی پرداخت که آن زمان در وبلاگستان شایع شده‌بود.

وی در آخرین بند این اعترافات نوشته بود: «یک یادگاری خوشگل از آقا سید علی(مقام معظم رهبری) دارم که خیلی‌ها آرزوشو دارن. خودم با دستای خودم ازشون گرفتم. یه چیزی هم تو گوشم گفتن که نمی‌گم چی گفتن. فقط در همین حد که خیلی تعجب کردم از حرفشون.»

دفتر توسعه وبلاگ‌های دینی، پارسی‌بلاگ، مجمع وبلاگ‌نویسان مسلمان، آسمانیان، سحر سحر، آرمان‌شهر، عدالت خانه و بچه‌های قلم از حامیان این گردهمایی بودند. 

سرپرست مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم: استفهام انکاری در قرآن، مخاطب را از غفلت خود آگاه می‌کند 

پرسش‌های انکاری در قرآن موجب می‌شود تا مخاطب از غفلت خود آگاه شود و بسیاری از حقیقت‌ها و واقعیت‌هایی را که فراموش کرده است، به خاطر آورد.

به گزارش قرآن بلاگ به نقل ازایکنا: حجت‌الاسلام والمسلمین «محمدصادق یوسفی مقدم» سرپرست مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم ضمن بیان این مطلب افزود: یکی از شیوه‌های قرآنی برای بیان حقیقت و آگاه کردن مخاطب، شیوه استفهام انکاری است.

این قرآن‌‌پژوه با اشاره به هدف به کاربردن این شیوه‌ در قرآن تصریح کرد: این شیوه مخاطب را به تأمل و اندیشیدن دعوت می‌کند و موجب می‌شود تا او در باورهای خود یک بازنگری داشته باشد.

 حجت‌الاسلام والمسلمین یوسفی‌مقدم با اشاره به انواع استفهام اظهار کرد: استفهام در ادبیات عرب به استفهام تقریری، ا استفهام انکاری و استفهام توبیخی تقسیم می‌شود که هر یک از آن‌ها با توجه به مخاطب و هدف مطرح شدن این پرسش‌ها به کار می‌رود.

 او یادآوری کرد: به کاربردن این شیوه موجب می‌شود تا مخاطب، باورهای خود را مورد تردید و سرزنش قرار دهند یا به حقیقت‌هایی اقرار کند.

 مسئول سابق فرهنگنامه‌های قرآنی مرکز فرهنگ و معارف قرآنی کریم با اشاره به این شیوه قرآنی تأکید کرد: خداوند در قرآن با ایجاد سئوال، آمادگی پذیرش مطلبی را در مخاطب به وجود می‌آورد تا او بتواند به‌درستی مطلب مورد نظر را تجزیه و تحلیل کند؛ به‌عنوان مثال می‌توان به سوره طه آیه 9 «و هل اتئک حدیث موسی» اشاره کرد.

 این محقق با اشاره به ضرورت الگو قرار دادن این شیوه قرآنی در دیالوگ‌های امروز جامعه تصریح کرد: همه ما می‌توانیم یک‌باره با اندیشه‌های نادرست مخاطبان خود برخورد نکنیم؛ بلکه با ایجاد سئوال او را در جهت باورهای درست هدایت کنیم.

 حجت‌الاسلام یوسفی‌مقدم اظهار کرد: همچنین پیامبران و امامان نیز در برخورد با مخاطبان خود از این شیوه منطقی بسیار استفاده کرده‌اند؛ چراکه این شیوه زمینه را برای ایجاد و انجام رفتار‌های صحیح و پذیرش اندیشه‌های درست فراهم می‌کند.

 این پژوهش‌گر در پایان با اشاره به مواردی که استفهام در قرآن به کار رفته است تصریح کرد: این شیوه گاه برای آگاهی و اتمام حجت مانند آیه 211 سوره بقره، گاه برای دعوت کردن مخاطبان به تأمل و اندیشیدن مانند سوره انبیاء آیه 62 تا 67، گاه برای رفع تردید و شبهه مانند آیه 94 سوره یونس و گاه برای عبرت‌آموزی مانند سوره یوسف آیه 7 و موارد دیگر به کار رفته است. 

ستایش شخصیت والای امیرالمومنین علی(ع)‌ در آیات قرآنی موج می زند

  آیت الله خزعلی بااشاره به آیاتی از قرآن که به ستایش انفاق علی(ع)در نماز می پردازد، سراسر قرآن را مملو از ستایش امیرالمومنین(ع) توصیف کرد.

به گزارش قرآن بلاگ به نقل از شبستان، آیت الله ابوالقاسم خزعلی، دبیر کل بنیاد بین المللی غدیر در مراسم اختتامیه جشنواره فرهنگی، هنری و ادبی ولایت (دوازدهمین دوره مسابقات سراسری همخوانی قرآن و تواشیح) طی سخنانی با اشاره به آیه 67 سوره مائده گفت: قرآن ابتدا به تنذیر و سپس به بشارت می پردازد. در سوره یونس لفظ بشارت و در سوره احزاب هم به بشارت اشاره شده است که در تمامی موارد خطاب به مومنان است.

ادامه مطلب...

سی و پنجمین شماره نشریه اینترنتی «ساعت صفر» منتشر شد 

سی و پنجمین شماره نشریه اینترنتی «ساعت صفر» ویژه‌ امام زمان(عج) منتشر شده‌است.

به گزارش قرآن بلاگ به نقل از خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)، نشریه اینترنتی «ساعت صفر» ویژه‌ امام زمان(عج) با مطالب مهدوی سی و پنجمین شماره خود در نیمه اول دی‌ماه در اینترنت قرار داده‌است.

این نشریه در بخش‌های هفت‌رنگ، ژرفا، پیدای پنهان، سایه روشن و نسیم مطالب خود را با مضمون مهدویت به‌روز می‌کند.

اخبار در دوهفته‌ایی که گذشت، به سادگی از قدمگاه نمی‌توان گذشت، پنجره‌ای دیگر به روی جهانی شدن، نجات‌بخشی در ادیان، خاستگاه تشیع و پیدایش فرقه‌های شیعی در عصر امامان، از عناوین شماره جدید این نشریه است.

الگوها و شخصیت­های دینی، سیری دراندیشه ولایت فقیه(2)، او کی می‌آید؟، قالب صابون، چه زود، دیر آمدی آقا!، ادبیات دینی(3)، یاد تو در دل من، همه سرودهایم تقدیم تو، گزارش تصویری، آدینه چشم انتظار توست، اقبال یارم نبود، قدم به وادی مهدویت بگذارم و انتظار روشنی‌بخش دل‌هاست، از دیگر عناوین نشریه الکترونیک ساعت صفر است.

سر مقاله این شماره ساعت صفر به مناسبت تاریخی عید غدیر خم ‌پرداخته‌است. در بخشی از این مطلب آمده‌است: «هر سال، وقتی به عید غدیر نزدیک می‌شویم، همه برای گرفتن و دادن عیدی برنامه‌ریزی می‌کنند. برخی برای اینکه عیدی بیشتری بگیرند، نشانی تعداد بیشتری از سادات را پیدا می‌کنند و برخی دیگر برای اینکه بیشتر عیدی بدهند، نشانی‌اشان را به افراد بیشتری می‌دهند.»

«البته می دانیم که اینها بهانه است تا یکی از بزرگ‌ترین واقعه تاریخ اسلام پس از بعثت پیامبر را به یاد داشته باشیم و صد البته نعمت وجود ولایت را، که شاید یکی از بزرگ‌ترین عطایای الهی به ما شیعیان است.»

سی و پنجمین شماره نشریه اینترنتی «ساعت صفر» را اینجا ببینید! 

کتابخانه الکترونیکی تبیان با کتاب «از ژرفای نماز» به‌روز شد 

: نسخه الکترونیکی کتاب «از ژرفای نماز» در بخش کتابخانه پایگاه اطلاع‌رسانی تبیان قرار گرفت.

 به گزارش قرآن بلاگ به نقل از خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)، پایگاه اطلاع‌رسانی تبیان بخش «اخلاق و تربیت» خود را با کتاب «از ژرفای نماز» نوشته مقام معظم رهبری به‌روز کرده‌است.

 کتاب «از ژرفای نماز» شامل بخش‌های سوره حمد، سوره، تسبیحات اربعه، رکوع، سجود، تشهد و سلام است.

 در قسمت‌هایی از سوره حمد آمده‌است: «به نام خداوندى که دارنده رحمتى همگانى و بخشنده رحمتى همیشگى است. این جمله، سرآغاز همه سوره‌هاى قرآن، سرآغاز نماز، سرآغاز همه کارها و فعالیت‌هاى یک مسلمان است. یعنى شروع همه کارها فقط به نام خداست، همه چیز انسان، آغاز زندگى‌اش و تمامى جلوه‌هاى زنده‌بودنش به نام خداست.»

 «مسلمان به نام خدا روزش را شروع مى‌کند و به نام او بر تلاش روزانه خود نقطه پایان مى‌گذارد. با یاد او به بستر مى‌رود و با استعانت او سر از بستر برمى‌دارد و فعالیت روزانه خود را از سر مى‌گیرد و سرانجام با نام او و یاد او چشم از این جهان برمى‌گیرد و رهسپار سراى جاویدان مى‌شود.»

 در بخش دیگری از کتاب «از ژرفای نماز» با عنوان «تسبیحات اربعه» نوشته شده‌است: «سبحان الله-پاک و منزه است خدا، و الحمد لله-و ستایش و سپاس مخصوص خداست، و لا اله الا الله-و معبودى بجز خدا نیست، و الله اکبر-و خدا بزرگترین است.»

 «دانستن این چهار خصوصیت در شکل گرفتن یک تلقى درست و کامل از توحید داراى تأثیرى عمیق است. زیرا هر یک از این چهار خصوصیت یک بدنه و یک نما از عقیده توحید را نشان مى‌دهد.»

 کتابخانه الکترونیکی تبیان شامل بخش‌های اجتماعی، احکام فقهی، اخلاق و تربیت، ادب و هنر، اندیشه‌ها، انقلاب اسلامی، بانوان، بزرگان، تاریخ، جوانان، حج، خاندان جاودان، دائرة‌المعارف‌ها، داستان بزرگان، دانستنی‌ها، دین اسلام، سیاسی، شخصیت‌ها، شعر و علوم و فنون است.

 تا کنون در بخش «اخلاق و تربیت» کتاب‌هایی با عناوینی چون 40 حدیث نهضت خدمت‌رسانی نوشته علی رضوانشهری، آنچه هر مسلمان باید انجام بدهد نوشته آیت‌الله العظمی سیدمحمد شیرازی، آیین بندگی(ترجمه عده الداعی) نوشته سارمی غفاری، آیین تزکیه نوشته محمدحسن رحیمیان و محمدتقی رهبر، ارائه شده‌است.

 اخلاق کارگزاران نوشته جواد خالقی، اخلاق معاشرت نوشته علی‌اکبر مظاهری، از اوج آسمان نوشته جواد محدثی، استقامت نوشته سیدرضا صدر آیة‌الله، الگوهای اخلاقی نوشته جمعی از نویسندگان از دیگر کتاب‌های موجود در این بخش است.

سی و پنجمین شماره نشریه اینترنتی «ساعت صفر» را اینجا ببینید! 

متن قرآن و ترجمه، تفسیر قرآن، علوم قرآن، مجلاّت و مقالات قرآنى، کتابخانه و کتابشناسى قرآن، پایان‏نامه‏هاى قرآنى.

الف) متن قرآن و ترجمه متن قرآن کریم در اینترنت بسیار عرضه شده و به آسانى قابل دستیابى است که البته برخى از آنها همراه با ویژگى‏هایى متفاوت ارایه شده‏اند. براى دسترسى به آیات و سوره‏ها، بهترین مورد، جایى است که سوره و شماره آن قابل انتخاب باشد و امکان مقابله بین متن و ترجمه ـ عملاً ترجمه‏هاى فارسى و انگلیسى ـ فراهم باشد و کاربر بتواند به ‏سرعت متن را ملاحظه کند، ترجمه آن را ببیند و یا بین ترجمه‏هاى گوناگون به مقایسه بپردازد. از این رو، پایگاه‏هایى که متن قرآن را همراه با اعراب به صورت فونت ارایه کرده‏اند، بهتر از پایگاه‏هایى هستند که متون را به صورت تصویر ارایه کرده‏اند که معمولاً هنگام نمایش از سرعت کمترى برخوردارند. چنانچه امکان جستجو در متن قرآن با ترجمه‏ها نیز فراهم باشد، امر تحقیق به مراتب آسان‏تر خواهد بود و کاربر با سرعت بیشترى به مطالب خود دست مى‏یابد.

 براى این کار، پایگاه‏هاى زیر به عنوان بهترین پایگاه‏هاى داده در اینترنت معرفى مى‏شوند:

1ـ پایگاه الشیعه (http://www. al-shia. com) با امکان نمایش متن قرآن به صورت PDF و تصویر، و همچنین امکان مشاهده چهار ترجمه فارسى و جستجو در متن قرآن و ترجمه‏ها همراه با امکان شنیدن صوت آیه مورد نظر.

2ـ پایگاه قرآن مقدس (http://www. holyquran. net) با قابلیت جستجو در متن قرآن از طریق وارد کردن کلمه یا عبارت، محدود کردن دامنه جستجو به بخشی خاص در قرآن. پایگاه حوزه ( hawzah. net) با امکان مشاهده متن قرآن و دو ترجمه فارسى آیت‌الله مکارم و استاد فولادوند و یک ترجمه انگلیسى همراه با امکان آشنایى با سوره‏ها از طریق کتاب «آشنایى با سوره‏ها»، تألیف استاد جواد محدثى.

 3ـ پایگاه (www. usc. edu/dept/msa/quran/index. html) براى مقایسه ترجمه انگلیسى یوسفعلى، شاکر و پیکثال با همدیگر به صورت آیه به آیه.

ب) تفسیر قرآنبه منظور استفاده از تفاسیر، نیاز اولیه کاربر دسترسى به متن تفاسیر و پس از آن، امکانات پژوهش در آنهاست. درباره ارایه متون تفسیرى شیعه پایگاه‏هاى زیر در اختیار کاربران قرار دارد.

 4ـ‌ پایگاه قرآن مقدّس (http://www. holyquran. net)متن کامل تفاسیر: المیزان، مجمع البیان، نورالثقلین و تقریب القرآن الى الاذهان در این پایگاه ارایه شده است.

5ـ پایگاه غدیر (http://www. ghadeer. org) این پایگاه شامل متن کامل ترجمه تفسیر المیزان، تفسیر نمونه، تفسیر نور، تسنیم تفسیر قرآن آیت‌الله جوادى آملى و تفاسیر موضوعى و تک سوره‏اى از مرحوم شهید مطهرى و استاد قرائتى است.

 6ـ پایگاه دانشگاه اسلامى (http://www. u-of-islam. org)؛ متن کامل تفسیر التبیان، نورالثقلین، کنز الدقائق، تفسیر بنایى، تفسیر امام عسکرى و تفسیر عیاشى در این پایگاه قابل دستیابى است.

پایگاه‏هاى شیعى متأسفانه امکانات پژوهشى مناسبى براى متون اصلى تفسیرى خود فراهم نکرده‏اند. با این حال، در پایگاه «قرآن مقدس»، این امکان هست که کاربر تفسیر هر آیه را با انتخاب یکى از سه تفسیر المیزان، نورالثقلین و تقریب‏القرآن الى الاذهان ببیند. ضمن این که ترجمه انگلیسى هر آیه نیز در کنار آن نمایش داده مى‏شود. همچنین در این پایگاه، امکان کاوش در متن کتاب‏هاى تفسیرى و دیگر کتاب‏هاى مربوط به علوم قرآن نیز فراهم است.

 براى دسترسى به منابع تفسیرى اهل سنّت، به پایگاه الاسلام (www. al-islam. com) مراجعه کنید. آنچه در پایگاه‏هاى شیعى به عنوان یک نقطه ضعف نسبت به متون تفسیرى به شمار مى‏آمد، دقیقاً نقطه مقابله آن را در این پایگاه مى‏یابید. امکانات پژوهش بسیار جالبى در این پایگاه طراحى شده است. هرچند بیشتر یا همه این قابلیت‏ها در برخى از پایگاه‏هاى دیگر اهل سنّت نیز وجود دارد، اما در این مجال همین یک پایگاه به عنوان بهترین محیط براى این جهت معرفى میشود. در صفحه قرآن پایگاه الاسلام مى‏توان متن قرآن را به صورت تصویرى زیبا و خوانا همراه با قابلیت‏هاى ذیل ملاحظه کرد: امکان انتخاب سوره، شماره سوره، شماره آیه، نام قارى، ترجمه قرآن به شش زبانِ: انگلیسى، فرانسه، ترک، مالایى، اندونزیایى و هلندى و امکان انتخاب تفسیر مورد نظر از میان تفاسیر ابن کثیر، جلالین، طبرى و قرطبى. افزون بر این که تفسیر هر آیه به صورت جداگانه نمایش داده مى‏شود و اختیار اعراب‏گذارى متن تمام متون تفسیرى نیز در اختیار کاربر قرار دارد.

 منبع: تابناک

پایگاه‏هاى دیگرى هم در این باره مطالبى را به صورت پراکنده آورده‏اند. در صورتى که این دو پایگاه، شما را از این جهت بى‏نیاز نکرد، بهتر است براى دسترسى به دیگر مطالب، از طریق جستجو یا فهرست‏هاى مقالات قرآن اقدام کنید.

 ت) مجلاّت و مقالات قرآنى

مقالات قرآنى یکى از گزینه‏هاى مهم و برجسته‏اى است که مى‏تواند شما را در راستای تکمیل تحقیق و پژوهش بسیار کمک کند. مقالات و مجلات از این جهت قابل بحثند که هر دو کاملاً با هم مرتبطند و به طور معمول مجلات ارایه دهنده مقالات هستند. براى این امر مى‏توان به دو راه اقدام کرد:

1ـ نشریات و مجلات قرآنى را بشناسید و در صورتى که در اینترنت نیز عرضه شده‏اند، جداگانه به یکایک آنها مراجعه و هر یک را ملاحظه کنید، که البته این روش را به مطلوب به نظر نمى‏رسد.

2ـ‌ مراکز تجمع و ارایه مقالات قرآن در اینترنت را بشناسید و چنانچه مقاله مورد نظر خود را نیافتید، به جستجو متوسل شوید. براى دسترسى به این گونه مقالات، بهتر است چند پایگاه برجسته در این باره را به خاطر داشته باشید:

پایگاه اطلاع‏رسانى مرکز فعالیت‏هاى قرآنى دانشجویان کشور (http://www. iska. ir/)

این پایگاه، گزینه‏اى را به مقالات قرآنى اختصاص داده است و هم‌اکنون، در دو بخش: فهرست مقالاتِ دهه هفتاد و نمایش مقالات تمام متن فعالیت مى‏کند. این پایگاه تا کنون 190 مقاله را با متن کامل ارایه کرده است.

 جستجوگر پایگاه‏هاى شیعى (http://www. shiasearch. com/)

هم‌اینک، بخش مقالات گزینه قرآن در این پایگاه شامل 631 عنوان مقاله فارسى است که شما را به جایگاه آن در اینترنت هدایت مى‏کند. همه این مقالات بنا بر الفبا فهرست شده‏اند.

پایگاه بلاغ (http://www. balagh. net/)؛ پایگاه بلاغ، مقالات خوبى را با طبقه‏بندى موضوعى ارایه کرده است. این مقالات بیشتر از مجلات وابسته به دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم گزینش شده است.

پایگاه حوزه (http://www. hawzah. net/)؛ گزینه قرآن پایگاه حوزه با توجه به نمودار درختى آن، شما را در این راستا کمک مى‏کند. هرچند بخش عمده‏اى از اطلاعات موجود در هر گزینه، گزیده‏اى از کتاب‏هاى معتبر است، اما این را نباید فراموش کرد که بسیارى از این گزیده‏ها، خود یک مقاله مناسب به شمار مى‏آیند.

 نرم‏افزارهاى موضوعى اینترنتى

با توجه به این که برخى از مطالب اینترنت، به تازگی به صورت موضوعى در قالب لوح‏هاى فشرده عرضه شده‏اند، مى‏توان از لوح فشرده «قرآن در اینترنت» نسخه 3 به خوبى استفاده کرد. در این برنامه، 770 مقاله قرآنى به صورت تمام متن وجود دارد که بنا بر زبان، فهرست نویسندگان و فهرست موضوعات (در 24 موضوع) مرتب شده‏اند. این برنامه در آبان سال 1382 توسط شبکه اطلاع‏رسانى نور عرضه شده است.

براى دسترسى به مقالات از این طریق، نخست به پایگاه «حوزه» بروید و از طریق بخش جستجوى این پایگاه اقدام کنید. مهمترین ویژگى این بخش آن است که متن کامل بالغ بر 0041 شماره مجله از 95 عنوان را در خود جاى داده و در آنها جستجو مى‏کند. خاصه این که بخشى از این مجلات، صرفاً قرآنى‏اند.

چنانچه از این طریق مطلب خود را نیافتید، بهتر است با موتورهاى جستجو مانند «گوگل» پژوهش خود را سامان دهید.

 ث) کتابخانه و کتاب‏شناسى قرآن؛ هرچند برخى از کتاب‏هاى قرآن را کتب تفسیرى تشکیل مى‏دهند و در بخش تفسیر به مهمترین آنها اشاره شد، مى‏توان براى اطلاع از کتاب‏هاى موجود در اینترنت، به جستجوگر پایگاه‏هاى شیعى مراجعه کرد. این پایگاه بهترین جایى است که فهرستى از کتاب‏هاى قرآنى اینترنتى را فراهم آورده است. کتاب‏ها بر پایه سه شاخصه: وجود متن در اینترنت، فقط معرفى کتاب و امکان بارگزارى (دانلود) فهرست شده‏اند. کاربر قادر است از طریق الفباى عناوین و جستجو، به کتاب مورد نظر دست یابد. در جستجو، امکان تعیین دامنه بنا بر چگونگى کتاب در اینترنت یا تاریخ اضافه شدن کتاب به پایگاه نیز وجود دارد.

 ج) ـ پایان‏نامه

در اینترنت پایان‏نامه‏ها تنها معرفى مى‏شوند و کمتر دیده مى‏شود متن کامل پایان‏نامه‏اى در اینترنت یا جاى دیگر عرضه شود. آنچه مرسوم است و کاربرد هم دارد، معرفى پایان‏نامه همراه با چکیده آن است.

با این حال، به جرأت مى‏توان گفت در اینترنت درباره هیچ موضوعى از موضوعات علوم اسلامى به اندازه قرآن و تفسیر، پایان‏نامه معرفى نشده است. شما مى‏توانید از معرفى 1751 پایان‏نامه در پایگاه مرکز فعالیت‏هاى قرآنى دانشجویان کشور (www. iska. ir) اطلاع یابید.

همچنین هزار پایان‏نامه در مقطع دکترا و کارشناسى ارشد قرآنى در پایگاه حوزه معرفى شده که بنا بر آن، موضوع، نویسنده، استاد راهنما، رشته‏هاى تحصیلى، دانشگاه‏ها و مراکز عالى آموزشى، سال‏هاى تحصیلى و زبان‏هاى عربى و انگلیسى مرتب شده است.

 در پایان لازم است به این نکته اشاره شود که آنچه گفته شد مهمترین محورهایى بودند که بیشتر پژوهشگران و محققان مى‏توانند در تحقیقات خود از آنها بهره ببرند، اما این مسئله هرگز به این معنا نیست که کارهاى دیگر پژوهشى که با موضوعات دیگرى چون هنر و قرآن، کارهاى گرافیکى و صوتى و تصویرى و هم‏خانواده‏هاى آن تحقیق به شمار نیایند، یا از ارزش کمترى برخوردار باشند؛ بنابراین، علاقه‌مندان به این مطالب نیز مى‏توانند در این جهت از اینترنت استفاده مطلوب را ببرند. عمده پایگاه‏هایى که از آنها نام برده شد، بخشى از فضاى خود را به این قبیل فعالیت‏ها و آثار اختصاص داده‏اند که در جاى خود، قابل تقدیر و استفاده است؛ باشد که مطالب قرآنی مورد استفاده عموم کاربران قرار گیرد.

انشاء‌الله

منبع: تابناک

اگر اهل تحقیق و مطالعه باشید، حتماً تاکنون براى پژوهش درباره یک موضوع کلى یا جزیی در جستجوى منابع مورد نیاز خود بوده‏اید. اطلاع از منابع، شناسایى و در پایان دسترسى و استفاده از آنها مهمترین مراحل تحقیق و پژوهش شما به شمار مى‏آیند. بدیهى است هر قدر منابع موردنظر نظامندتر، سامان‌یافته‏تر و کارآمدتر باشند، شما را در امر پژوهش بیشتر یارى مى‏دهند. در این راه، شیرین‌ترین لحظه، زمانى است که با خیالى آسوده منابع را دریابید و با بهترین ابزار و امکانات و راحت‏ترین فهرست‏ها، بتوانید مطالب دلخواه خود را تهیه و تنظیم کنید.

 آنچه را که تا کنون به عنوان منابع تحقیق خود دنبال مى‏کردید، غالباً کتاب، مجلاّت و پایانامه‏ها بودند که براى دسترسى به آنها از راه‏هایى مانند: انواع فهرستِ کتابخانه‏ها، نمایه‏هاى مطبوعات و مقالات بانک‏هاى اطلاعاتى و نرم‏افزارهاى تخصصى، اقدام می‌کردید. در آغاز پیدایش اینترنت در کشور ما و حضور آن در حوزه‏هاى گوناگون علمى و پژوهشى، به ویژه موضوعات اسلامى، نمى‏توانستیم آن را یکى از منابع اصلى کارآمد بدانیم، اما با پیشرفت اینترنت، به ویژه در حوزه‏هاى علوم اسلامى و عرضه منابع گوناگون در آن، اینترنت به عنوان یکى از منابع مهم در کنار دیگر منابع در زمینه گوناگون پژوهشى به شمار آمد. پس از آن، بخش چشمگیری از همان منابع پیشین هم در اینترنت قرار گرفت و اکنون قابل استفاده است و درباره بسیارى از متون و منابع، زمینه‏ها و امکانات پژوهشى خوبى هم فراهم شده است. در دنیاى کنونى، کتاب مقدّس «قرآن کریم»، نه تنها براى ما مسلمانان محترم است، بلکه هر پژوهشگر بى‌طرفى در دنیا به کتابى که بیش از یک میلیارد نفر به آن احترام مى‏گذارند، علاقه‌مند مى‏شود. شاهد این مدعا آن است که بیش از 70% صفحات اینترنتى قرآنى به زبان انگلیسى و تنها 17% از آنها به زبان‏هاى عربى و فارسى هستند. طبیعى است که اینترنت به عنوان یک رسانه جهانى، مخاطبان جهانى را در نظر بگیرد و زبان انگلیسى به عنوان پرمخاطب‏ترین زبان جهان، بیشترین مطالب درباره قرآن کریم را به خود اختصاص بدهد. قرآن‏پژوهى در تاریخ، داستان بلندى دارد. جالب است بدانیم قرآن در نهصد سال قبل توسط «پیرلوونه رایل (1092 ـ 1165م)» به لاتین ترجمه شد. با آغاز جنگ‏هاى صلیبى و آشنایى بیشتر غرب با جهان اسلام و منابع اسلامى، تب و تاب پژوهش قرآنى در بین مستشرقان بالا گرفت. در غرب ده‏ها عنوان پایان‏نامه درباره موضوعات قرانى تألیف شده است که البته در کشورهاى اسلامى هم این نهضت پژوهش و نگارش وجود داشته است و تفسیرهاى متعددى براى قشرهاى گوناگون عرضه شده و پایان‏نامه و مجلات متنوعى به مباحث قرآنى پرداخته‏اند. در این مقاله برآنیم که فارغ از معرفى پایگاه‏ها و توصیف محتوایى هر یک از آنها به صورت معمول، روش پژوهش، جستجو، شناسایى و دستیابى به مطالب قرآنى را پیش روى شما نهیم.

 محور اصلى بحث، پایگاه‏ها و صفحات فارسى قرآن است و جز در موارد خاص به مطالب دیگر زبان‏ها اشاره نمى‏کنیم. اکنون شما اینترنت را دوست خود بدانید. براى پژوهش در زمینه قرآن و موضوعات وابسته به آن پیش از هر چیز باید معین کنید که دقیقاً به دنبال چه چیزى هستید؟ این امر به شما کمک مى‏کند که بدانید از کجا و چگونه و از چه ابزارى آغاز کنید. هرچند این مرحله بسیار ساده به نظر مى‏رسد، اما از اهمیت زیادى برخوردار است. در یک نگاه کلى، دو روش را مى‏توان پیش روى کاربران نهاد. البته روشن است که انتخاب هر یک از دو روش، به نوع مطلب و خواسته کاربر بستگى دارد. این دو راه عبارتند از:

روش نخست، مراجعه به موتورهاى جستجو و استفاده از آنها براى دستیابى به مطلب مورد نظر است.

 روش دوم، مراجعه به فضاهاى طبقه‏بندى موضوعى در اینترنت است که شاهراه‏هاى اطلاعاتى، فهرست‏هاى راهنما و دسته‏بندى‏هاى موضوعى در پایگاه‏هاى قرآنى و اسلامى را شامل مى‏شود. در مورد روش نخست، مطلب خاصى را ارایه نمى‏کنیم، زیرا موتورهاى جستجو و قابلیت‏هاى آن یک موضوع کلى‏اند و به موضوعات قرآنى اختصاص ندارند. موتورهاى جستجو یک ابزارند؛ یعنى اطلاعات این پایگاه‏ها توسط کسى جمع‏آورى و طبقه‏بندى نشده است، بلکه ابزارى هست که اطلاعات داخل پایگاه‏ها را به صورت خودکار جمع‏آورى مى‏کند و صفحات اینترنت را بنا بر خواسته ما مرتب کرده، نمایش مى‏دهد. از این‏رو، درباره اهمیت و جایگاه روش نخست در اینجا به بیان مطالبى بسنده مى‏کنیم. این روش، زمانى کاربرد بهینه دارد که موتور جستجوى مناسب و در جستجو نیز واژگان کلیدى خوبى را برگزینید. چنانچه موضوع تحقیقى شما، موضوعى تازه، به روز و جزیی باشد، استفاده از موتورهاى جستجو و شروع کار با آنها بهتر است. چون پایگاه داده‏هاى موتورهاى جستجو بسیار وسیع است باید موضوع تحقیقى و نیز واژگان کلیدى مرتبط با آن که در کادر جستجو درج مى‏شوند، کاملاً مشخص و جزیی باشد، زیرا با امتحان یک موضوع کلى در موتور جستجوى بزرگ، نتایج بى‌شمارى ارایه خواهد شد و قطعاً نتایج نامربوط در آنها بسیار خواهد بود. هم‌اکنون، بهترین و مناسب‏ترین ابزار براى این کار موتور جستجوى «گوگل» است که امروزه به عنوان معروف‏ترین و قدرت‏مندترین موتور جستجوى وب شناخته شده و به تعبیر دیگر، براى شمار بسیاری از کاربران در سراسر دنیا، به صفحه اوّل اینترنت تبدیل شده است. براى دستیابى به منابع بهتر و مناسب‏تر از بخش جستجوى پیشرفته گوگل استفاده کنید. در این بخش، مى‏توانید کلمات و عبارات مورد جستجوى خود را به شکل‏هاى گوناگون تعریف و دامنه جستجو را به زبان، قالب هر پرونده (فایل)، زمان ارایه در اینترنت و جایگاه مطلب در صفحات وب محدود کنید. ضمن این که مى‏توانید جستجوى خود را به نشانى خاصى در اینترنت نیز محدود کنید، اما در روش دوم، فرض بر این است که شما مى‏خواهید با دنبال کردن درخت موضوعات به مطلب مورد نظر خود برسید.

 منبع: تابناک